Cập nhật sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp Việt Nam tháng 8/2025: Khởi sắc giữa thách thức & bối cảnh quốc tế.

Tháng 8/2025 ghi nhận nhiều chuyển biến quan trọng trong sản xuất nông, lâm, thủy sản ở Việt Nam: diện tích lúa gieo cấy giảm nhưng thu hoạch tiến triển tốt; chăn nuôi gia cầm hồi phục mạnh, trong khi chăn nuôi lợn chịu ảnh hưởng dịch bệnh; lâm nghiệp và sản xuất thủy sản tiếp tục là điểm sáng. Những diễn biến này không chỉ phản ánh thực trạng nội địa mà còn chịu ảnh hưởng từ các xu thế quốc tế về an ninh dịch bệnh, biến đổi khí hậu, và nhu cầu tiêu thụ toàn cầu.

Những điểm nổi bật trong nước

Lúa vụ Hè Thu: tới ngày 20/8, diện tích gieo cấy đạt khoảng 1.899,4 nghìn ha, giảm khoảng 8,7 nghìn ha so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chính là một số địa phương chuyển đổi sang cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Thu hoạch lúa Hè Thu phía Nam đạt tiến độ khá tốt: khoảng 1.140,9 nghìn ha, tăng ~2% so với cùng kỳ năm 2024. Các tỉnh như Cà Mau, Vĩnh Long có tốc độ thu hoạch sớm, giúp giảm thiểu rủi ro mưa bão.

Lúa vụ mùa & Thu Đông: lúa mùa giảm diện tích gieo (nhất là vùng Bắc), còn Thu Đông ở ĐBSCL xuống giống chậm (~giảm 3,6% diện tích), do mưa kéo dài và các địa phương chủ động để đất nghỉ nhằm cải thiện độ dinh dưỡng.

Chăn nuôi:

Lợn: tiếp tục gặp khó, chủ yếu do dịch tả lợn châu Phi; tổng đàn giảm nhiều nơi; các hộ nhỏ lẻ là đối tượng chịu thiệt nặng vì điều kiện an toàn sinh học, kiểm soát dịch ít được đảm bảo.
Gia cầm: ngược lại, có tăng trưởng tốt hơn do dịch bệnh được kiểm soát tốt; không xuất hiện ổ dịch lớn.

Lâm nghiệp: rừng trồng mới, số cây phân tán, sản lượng gỗ khai thác đều tăng; diện tích rừng bị thiệt hại giảm mạnh, đặc biệt rừng bị chặt phá.

Thủy sản: sản lượng nuôi trồng (cá, tôm) tăng đáng kể; sản lượng khai thác biển giảm nhẹ do tác động của thời tiết, bão lũ; tổng sản lượng thủy sản trong 8 tháng tăng ~3% so với cùng kỳ; tôm tăng mạnh (~5,6%) là điểm sáng.

Bối cảnh quốc tế & ảnh hưởng tới Việt Nam

Những số liệu và xu hướng quốc tế dưới đây giúp làm rõ các áp lực lẫn cơ hội mà ngành nông-lâm-ngư nghiệp Việt Nam đang đứng trước:

Dịch cúm gia cầm & các dịch động vật khác đang gia tăng toàn cầu

Theo báo cáo của WOAH (Tổ chức Thú y Thế giới), số vụ bùng phát cúm gia cầm (HPAI – highly pathogenic avian influenza) tăng lên rõ rệt. Ví dụ, từ tháng 10/2024 đến đầu năm 2025, các vụ dịch trong gia cầm đã vượt tổng số vụ của mùa trước.

Có hơn 630 triệu con chim đã bị chết hoặc bị tiêu hủy do HPAI trong hai thập kỷ qua.

Tổ chức FAO báo cáo rằng tính tới 24-7-2025, có khoảng 249 vụ/nhiễm liên quan tới chủng H5Nx, H5N1, H5N5 và các biến thể khác (gồm cả trong động vật hoang dã và gia cầm) trên nhiều châu lục.

Ý kiến chuyên gia:

“Sự lây lan của HPAI phản ánh cả việc biến đổi khí hậu, di chuyển động vật hoang dã, và lỏng lẻo trong an toàn sinh học tại các cơ sở nuôi nhỏ lẻ,” — Dr. Emmanuelle Soubeyran, Tổng Giám đốc WOAH.

Ảnh hưởng tới Việt Nam: Dịch kéo dài hoặc lan rộng sẽ đe dọa chăn nuôi gia cầm, làm gián đoạn chuỗi cung ứng thực phẩm, xuất khẩu; đồng thời đòi hỏi tăng chi phí kiểm soát dịch bệnh, an toàn sinh học.

Nguồn cầu thị trường quốc tế, giá cả nguyên liệu & logistics

Brazil, một trong những quốc gia xuất khẩu gia cầm lớn, đã bị ảnh hưởng bởi dịch cúm gia cầm, dẫn đến việc Trung Quốc (nền kinh tế lớn nhập khẩu) tạm dừng nhập khẩu. Điều này gây ra áp lực cho chuỗi cung ứng gia cầm toàn cầu.

Thị trường toàn cầu cho sản phẩm gia cầm được dự báo tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt ở các quốc gia có thu nhập trung bình-cao như Trung Quốc, Ấn Độ, EU. Ví dụ, dự báo tăng trưởng sản xuất gia cầm toàn cầu khoảng 3%/năm; nhu cầu đòi hỏi chất lượng, an toàn sinh học càng cao.

Thị trường vaccine, xét nghiệm, và các biện pháp phòng bệnh (vệ sinh, an toàn sinh học) toàn cầu cũng đang mở rộng nhanh nhằm ứng phó với áp lực từ các đợt dịch. Theo một báo cáo “Global Bird Flu Market Size and Opportunities” được công bố năm 2025, thị trường này ước đạt USD 1,58 tỷ và dự kiến đạt ~USD 2,24 tỷ vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 5,1%/năm.

Tác động tới Việt Nam:

Giá đầu vào như thức ăn chăn nuôi, nguyên liệu chế biến thủy sản, giống… có thể chịu ảnh hưởng từ biến động quốc tế.
Cơ hội xuất khẩu nếu đáp ứng được chuẩn an toàn sinh học, kiểm soát dịch bệnh tốt.
Nhu cầu đầu tư vào kiểm soát dịch, vaccine, hệ thống giám sát quốc tế sẽ là xu hướng bắt buộc.

Biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan

Nhiều vùng trên thế giới đang chứng kiến thời tiết bất thường: mưa lớn, lụt, hạn hán, bão… ảnh hưởng đến gieo trồng, thu hoạch, nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi.
Chăn nuôi gia cầm đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ cao và độ ẩm; chim non, trứng dễ bị ảnh hưởng khả năng nở, hiệu suất sinh sản giảm. Chăn nuôi lợn cũng chịu ảnh huởng của thời tiết ẩm ướt, tạo môi trường cho vi rút, ký sinh trùng tồn tại lâu hơn.

Ở Việt Nam, như việc mưa kéo dài làm chậm xuống giống lúa Thu Đông, hoặc thời tiết giao mùa làm dịch dễ lây lan trong chăn nuôi lợn, chính là ví dụ rõ.

Đánh giá chuyên gia quốc tế & khuyến nghị

Đánh giá của chuyên gia: “Việc kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt cúm gia cầm và dịch tả lợn châu Phi, phụ thuộc rất nhiều vào sự sẵn sàng ở cấp địa phương — từ cơ sở nuôi nhỏ lẻ tới hệ thống thú y. Ngoài vaccine và thuốc, việc tuân thủ an toàn sinh học, giãn cách, vệ sinh, cách ly sẽ quyết định hiệu quả” — lời của các chuyên gia từ WOAH và FAO tại hội nghị quốc tế về sức khỏe động vật.
Khuyến nghị áp dụng tại Việt Nam:
1. Tăng cường giám sát dịch bệnh: hệ thống báo cáo ở cấp xã, huyện phải nhạy hơn, phát hiện sớm ổ dịch; sử dụng công nghệ thông tin, ứng dụng bản đồ rủi ro.
2. Tăng cường an toàn sinh học ở trang trại, đặc biệt các hộ nhỏ lẻ: vệ sinh chuồng trại, khử trùng, kiểm soát người và phương tiện ra vào; hỗ trợ kỹ thuật và kinh phí để cải thiện điều kiện này.
3. Đầu tư vào giống chịu nhiệt, giống chống dịch; ứng dụng công nghệ cao trong nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi để tăng năng suất, giảm tổn thất.
4. Chính sách hỗ trợ thu nhập cho người nông dân, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, giúp họ vượt qua thời gian căng thẳng do dịch / biến động giá cả.
5. Mở rộng tiêu chuẩn xuất khẩu, đảm bảo đáp ứng yêu cầu quốc tế về an toàn sinh học, truy xuất nguồn gốc; khai thác cơ hội xuất khẩu cá tra, tôm trong bối cảnh cầu quốc tế còn cao.

Cảnh báo & thách thức cần theo dõi

Dịch bệnh có thể bùng phát mạnh nếu thời tiết xấu, độ ẩm cao kéo dài hoặc mưa bão nhiều, dễ làm lây lan vi rút trong chăn nuôi.
Biến động giá thức ăn chăn nuôi (ngũ cốc, dầu thực vật), chi phí logistics quốc tế có thể làm chi phí sản xuất tăng mạnh.
Áp lực từ nhu cầu quốc tế tăng cao về tiêu chuẩn môi trường, phúc lợi vật nuôi, an toàn thực phẩm — nếu không đáp ứng, có thể bị hạn chế xuất khẩu hoặc chịu biện pháp kiểm tra/trở ngại.

Sản xuất nông, lâm, thủy sản Việt Nam trong tháng 8/2025 có nhiều điểm sáng — đặc biệt là trong trồng rừng, nuôi trồng thủy sản, gia cầm — cho thấy ngành đang dần phục hồi và thích nghi trước những áp lực. Tuy nhiên, trong bối cảnh quốc tế với dịch bệnh gia tăng, biến đổi khí hậu, nhu cầu kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm ngày càng nghiêm ngặt, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, kỹ thuật, và hệ thống hỗ trợ để vừa bảo vệ người sản xuất nhỏ lẻ, vừa khai thác tốt cơ hội xuất khẩu.