Cuộc gặp lịch sử Tổng Thống Trump — Chủ Tịch Tập sau 6 năm. Bước ngoạt của thương mại toàn cầu?

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp trực tiếp vào ngày 30 tháng 10, 2025, tại Sân bay Quốc tế Gimhae ở thành phố Busan, Hàn Quốc, bên lề hội nghị APEC. Đây là lần đầu hai nhà lãnh đạo đối mặt kể từ cuộc họp bên lề G20 ở Osaka hồi tháng 6/2019. Cuộc gặp kéo dài gần hai giờ; hai bên chụp ảnh, bắt tay và bước vào hội đàm kín trước khi rời đi mà không có tuyên bố chung dài dòng sau đó.

Trong lời mở đầu, ông Tập nhắc nhở rằng hai nước có điều kiện và quan điểm khác nhau, nên không thể luôn đồng thuận — nhưng vẫn nhấn mạnh Trung Quốc và Mỹ có thể, và nên, “đảm đương trách nhiệm của cường quốc” để cùng đạt được các lợi ích thực tế cho hai nước và thế giới. Ông kêu gọi duy trì “hướng đi đúng” để con tàu quan hệ song phương tiếp tục tiến bước. Ông Trump đáp lại bằng lời ca ngợi Chủ tịch Tập và nói tin tưởng cuộc gặp “rất thành công” và hy vọng đạt thêm các thỏa thuận.

Quan trọng hơn về nội dung thực tế: hai bên báo cáo tiến triển trong một số vấn đề kinh tế và an ninh. Washington cho biết sẽ giảm một phần mức thuế bổ sung với hàng Trung Quốc, đổi lại Bắc Kinh cam kết nhiều bước như tăng mua nông sản Mỹ và hành động chống buôn lậu fentanyl. Thảo luận cũng bao gồm các vấn đề nhạy cảm như nguồn cung đất hiếm/rare earths và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ. Thông tin này đã khiến thị trường tài chính và các nhà phân tích chú ý ngay sau cuộc gặp.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước đã căng thẳng trong những tuần trước — với các tuyên bố áp thuế mạnh mẽ từ phía Mỹ và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu từ phía Trung Quốc — nên bất kỳ bước lùi hay thỏa thuận tạm thời nào cũng được xem là dấu hiệu giảm nhiệt quan trọng. Tuy nhiên, các thỏa thuận ban đầu được mô tả ở mức khái quát; chi tiết pháp lý và cơ chế thực thi vẫn cần được làm rõ trong các vòng đàm phán tiếp theo.

Những thay đổi lớn đang diễn ra (tóm tắt)

• Hội nghị thượng đỉnh trực tiếp được khôi phục sau 6 năm, mở đường cho đối thoại cấp cao thường xuyên hơn — dấu hiệu bước đầu của xu hướng giảm đối đầu bằng thần thái ngoại giao trực tiếp.
• Xoa dịu căng thẳng thương mại — mức thuế có thể giảm: theo thông báo ban đầu, Washington thông báo sẽ hạ một phần thuế bổ sung đối với hàng Trung Quốc; đổi lại Bắc Kinh cam kết tăng mua nông sản Mỹ và hành động chống fentanyl. Đây là thay đổi chính sách kinh tế trọng yếu nếu được thực hiện.
• Quyền kiểm soát chuỗi cung ứng chiến lược (đất hiếm, công nghệ) trở thành điểm thương lượng chính — điều này có thể dẫn tới cơ chế tạm thời nhằm giữ dòng nguyên liệu (ví dụ đất hiếm) thông suốt trong khi các nước khác tìm cách đa dạng hóa nguồn cung.
• Tương tác chính trị — rủi ro / cơ hội song hành: tuyên bố thiện chí tạo hy vọng cho thị trường và ngoại thương, nhưng các cam kết còn mơ hồ; thành tựu thực tế sẽ tùy thuộc vào văn bản pháp lý, thời hạn và kiểm chứng thực thi.

Cuộc gặp tại Busan là một mốc ngoại giao quan trọng: nó khôi phục kênh tiếp xúc trực tiếp ở cấp cao, đồng thời mở ra khả năng giảm nhiệt thương mại trong ngắn hạn — nhưng nhiều thay đổi mang tính chiến lược (như điều chỉnh thuế, đảm bảo nguồn đất hiếm, kiểm soát fentanyl) vẫn cần được cụ thể hoá và ràng buộc bằng cơ chế thực hiện rõ ràng trước khi có thể xem là “thay đổi bền vững”. Các diễn biến tiếp theo — văn bản thỏa thuận, hành động thực thi, phản ứng từ Quốc hội hai nước và thị trường — sẽ xác thực mức độ sâu rộng của thay đổi này.