Mặc dù một số dấu hiệu tích cực đã xuất hiện, đặc biệt là trong lạm phát cơ bản, nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang vật lộn với tình trạng giảm phát dai dẳng. Những dữ liệu mới nhất về giá tiêu dùng và giá nhà sản xuất cho thấy nhu cầu trong nước ảm đạm và những căng thẳng thương mại đang tiếp tục phủ bóng lên triển vọng phục hồi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này. Giới phân tích nhận định, còn quá sớm để kết luận áp lực giảm phát đã dịu đi, và những thách thức mang tính cơ cấu vẫn đang đặt ra những câu hỏi lớn về khả năng tái cân bằng nền kinh tế của Bắc Kinh.
Giảm Phát Giá Tiêu Dùng Sâu Hơn Dự Báo
Theo số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố vào ngày 15/10, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng 9 đã giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức giảm này sâu hơn so với mức dự báo giảm 0,2% mà giới phân tích đưa ra trước đó, dù nông hơn mức giảm 0,4% ghi nhận trong tháng 8. Khi so sánh với tháng trước, CPI tháng 9 chỉ tăng 0,1%, thấp hơn mức dự báo tăng 0,2%.
Sự sụt giảm của CPI phản ánh rõ ràng tác động của tình trạng nhu cầu trong nước yếu ớt và mối lo ngại về thương mại đối với tâm lý của cả người tiêu dùng và doanh nghiệp. Trong số những nhóm hàng hóa chịu tác động giảm giá mạnh nhất, thực phẩm và năng lượng là hai nhóm nổi bật, với mức giảm giá tương ứng là 4,4% và 2,7%.
Người phát ngôn của Tổng cục Thống kê Trung Quốc, ông Dong Lijun, đã giải thích rằng việc CPI tháng 9 giảm so với cùng kỳ năm ngoái phần lớn là do “hiệu ứng đuôi” – tức là tác động của việc giá cả tăng cao trong năm trước đó. Ông lập luận rằng, nếu loại trừ hiệu ứng này, CPI đã tăng 0,5% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, bất chấp lời giải thích này, số liệu CPI vẫn là một lời nhắc nhở sắc nét về tình trạng nhu cầu tổng thể đang còn chật vật.
Ánh Sáng Từ CPI Lõi, Nhưng Lo Ngại Còn Đó
Trong bức tranh ảm đạm của CPI chung, một điểm sáng hiếm hoi đã xuất hiện từ chỉ số giá tiêu dùng lõi (CPI lõi). CPI lõi, thước đo không tính đến hai nhóm hàng hóa dễ biến động là năng lượng và thực phẩm, đã tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 2/2024, theo dữ liệu từ công ty Wind Information, và được coi là một dấu hiệu tích cực cho thấy nhu cầu dịch vụ và hàng hóa cơ bản có thể đang có sự phục hồi nhất định.
Tuy nhiên, nhà kinh tế trưởng Zhiwei Zhang của công ty Pinpoint Asset Management đã bày tỏ sự thận trọng. Ông nhận định: “Việc CPI lõi tăng là một ‘dấu hiệu tích cực’”, nhưng “căng thẳng thương mại nóng lên và sự bấp bênh trong triển vọng tăng trưởng gia tăng đang là những yếu tố cản trở sự phục hồi của nhu cầu”. Ông Zhang nhấn mạnh: “Còn quá sớm để kết luận áp lực giảm phát đang dịu đi ở thời điểm này.” Sự phục hồi trong CPI lõi vẫn còn mong manh, đặc biệt khi những yếu tố cơ bản như thị trường bất động sản chưa hồi phục và thị trường lao động còn yếu.
Giảm Phát Giá Nhà Sản Xuất Dai Dẳng
Cùng với CPI, chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) cũng tiếp tục cho thấy áp lực giảm phát. PPI tháng 9 của Trung Quốc đã giảm 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái, một mức giảm phù hợp với dự báo của giới phân tích. Mặc dù tình trạng giảm phát giá nhà sản xuất đã yếu đi tháng thứ hai liên tiếp (mức giảm thấp hơn so với mức 2,9% của tháng 8 và 3,6% của tháng 7), việc PPI giảm liên tục trong khoảng 3 năm trở lại đây đã gây ra những tổn thất đáng kể về khả năng lợi nhuận của các nhà sản xuất.
Tình trạng giảm phát kéo dài này diễn ra trong bối cảnh doanh nghiệp Trung Quốc phải đối mặt với sự suy yếu niềm tin người tiêu dùng và sự gián đoạn sản xuất do chính sách thương mại của Mỹ. Khi giá đầu ra giảm liên tục, lợi nhuận biên của các nhà sản xuất bị thu hẹp, làm giảm động lực đầu tư và mở rộng sản xuất.
Thách Thức Cơ Cấu: Bất Động Sản và Thương Mại
Nền kinh tế Trung Quốc hiện đang phải đương đầu với một tổ hợp các vấn đề lớn. Nhu cầu tiêu dùng yếu đang phủ bóng lên nền kinh tế vốn dĩ đã chật vật vì cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài. Lĩnh vực bất động sản, vốn chiếm một phần đáng kể trong GDP và là kênh tích lũy tài sản chính của người dân, vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại quốc tế tiếp tục là một mối lo lớn. Mặc dù xuất khẩu nói chung của Trung Quốc vẫn tăng trưởng mạnh trong năm nay, nhưng xuất khẩu sang thị trường Mỹ đã chứng kiến mức giảm hai con số kể từ tháng 4. Điều này là hệ quả trực tiếp của hàng rào thuế quan cao mà Mỹ đã dựng lên.
Mối đe dọa này thậm chí còn trở nên gay gắt hơn. Nếu Tổng thống Donald Trump thực hiện lời cảnh báo áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc như ông đưa ra gần đây, thuế quan đối với hàng Trung Quốc vào Mỹ sẽ tăng vọt lên tới khoảng 155%. Một động thái như vậy chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm áp lực lên các nhà sản xuất Trung Quốc, đẩy mạnh sự dịch chuyển chuỗi cung ứng và gia tăng áp lực giảm phát đối với hàng hóa xuất khẩu.
Những Nỗ Lực Cắt Giảm Công Suất và Sự Mong Manh Của Phục Hồi
Năm nay, Chính phủ Trung Quốc đã đẩy mạnh nỗ lực hạn chế tình trạng giảm giá hàng hóa do cạnh tranh quá mức trong nước, bao gồm các biện pháp nhằm cắt giảm công suất dư thừa, thậm chí cảnh báo sẽ yêu cầu đóng cửa những nhà máy sản xuất quá mức. Những nỗ lực này đã bắt đầu mang lại một số kết quả ban đầu, thể hiện qua việc lợi nhuận công nghiệp đã tăng 20,4% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái, chấm dứt chuỗi 3 tháng giảm liên tiếp.
Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn giữ thái độ thận trọng. Chuyên gia Alfredo Montufar-Helu của công ty tư vấn Ankura Consulting nhận xét rằng các số liệu lạm phát mới là một sự nhắc nhở về những thách thức lớn mang tính cơ cấu mà Trung Quốc phải vượt qua để tái cân bằng nền kinh tế. Điều này đang “thử thách khả năng chống chọi của doanh nghiệp ở mức độ chưa từng thấy”.
Nhà kinh tế Tianzeng Xu của công ty nghiên cứu kinh tế Economist Intelligence Unit (EIU) nhận định rằng, do nhu cầu còn yếu, các biện pháp can thiệp của chính phủ khó có thể đưa CPI Trung Quốc nhanh chóng tăng trở lại. Ông Xu cho rằng sự ổn định của CPI vẫn còn “mong manh và bấp bênh”, đặc biệt khi hai trụ cột của sự phục hồi kinh tế là thị trường bất động sản và thị trường lao động còn chưa vững chắc.
Kết Luận
Tóm lại, những dữ liệu lạm phát mới nhất từ Trung Quốc là một lời cảnh báo về mức độ nghiêm trọng của tình trạng giảm phát. Dù CPI lõi có tăng và tốc độ giảm của PPI đã chậm lại, áp lực tổng thể vẫn còn rất lớn, bắt nguồn từ nhu cầu trong nước trì trệ, khủng hoảng bất động sản kéo dài và những căng thẳng thương mại đang gia tăng.
Nền kinh tế Trung Quốc đang ở trong một cuộc đua marathon để tái cân bằng từ mô hình tăng trưởng dựa vào đầu tư và xuất khẩu sang mô hình dựa vào tiêu dùng nội địa. Tuy nhiên, chặng đường này đang bị cản trở bởi những rào cản cơ cấu sâu sắc. Chính phủ Trung Quốc cần có những giải pháp kích thích mạnh mẽ và bền vững hơn, không chỉ tập trung vào phía cung mà còn phải giải quyết triệt để vấn đề niềm tin và sức mua của người tiêu dùng. Nếu không, nguy cơ giảm phát ăn sâu vào tâm lý người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ tiếp tục là bóng ma phủ lên triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai toàn cầu này.
Bài Viết Liên Quan
Thương Chiến Leo Thang: Kinh Tế Trung Quốc Đối Mặt Với Thách Thức Bấp Bênh
Hành Trình Chuyển Đổi Xanh Của Nông Sản Việt: Chìa Khóa Mở Cánh Cửa Xuất Khẩu Bền Vững Trong Kỷ Nguyên Tiêu Chuẩn Quốc Tế
Cá Rô Phi Việt Nam “Xuất Ngoại” Tăng Trưởng Đột Biến: Cú Hích Lịch Sử và Cơ Hội Vàng Tại Thị Trường Mỹ
Mỹ áp thuế chống bán phá giá kỷ lục 511,16% với khung gầm xe Việt Nam: THACO bị nêu đích danh
Mỹ Chi Hàng Tỷ USD Cứu Trợ Nông Dân: Hậu Quả Của Cuộc Chiến Thương Mại Lịch Sử
Chính quyền Trump Đẩy Mạnh Khai thác Than: “Thương vụ” 600 Triệu Tấn và Tham vọng Hồi sinh “Vàng Đen”
Bài Viết Cùng thể loại